پۆلێنبیرکردنەوەی فەلسەفی

کاری مرۆڤ (بەشی یەکەم: گومان)
یۆهان گۆتڵیب فیختە

ک

داگرتنی وتارەکە:
 
وەرگێڕان: ڕێبوار قاسم
کتێبی کاری مرۆڤ لە ساڵی 1846دا لە یەنا بڵاو بوویەوە. یۆهان گۆتڵیب فیختە لێکۆڵینەوەیەکی قووڵ لە ئایدیاڵیزمی فەلسەفی دێنێتە بەر باس. کتێبەکە بەسەر سێ بەشدا دابەش بووە “گومان”، “زانین” و “ئیمان”.
ئەم بەرهەمە لە سێ بەشدا لە ئەستێڵ ئینسایت بڵاو دەبێتەوە.
———
بەشی “بیرکردنەوەی فەلسەفی” ئەستێڵ

مێژوو؛ (پێشکەوتن بەرەو ئاگابوون لە ئازادی)
شڵۆمۆ ئەڤینێری

م

داگرتنی وتارەکە:   وەرگێڕان: ئەستێڵ ئینسایت بیرکردنەوەی فەلسەفی   لە کتێبی زانستی لۆژیکدا هێگڵ ڕاستەقینەیی (actuality) وەکوو «یەکگرتوویی زات و بوون» پێناسە دەکات.[1] ئەم پێشکەوتنە لەسەرخۆیە بەرەو بەدیهاتنی ئەو یەکگرتووییەیە کە بۆ هێگڵ مانای مێژوو بنیات دەنێت. فیلسووف لە دەرەوەی ئەو بێسەرووبەرییە دەرە-تێگەیشتنەی کە دەرەدەکەوێت، دەبێت ئەو مانا نهێنییە بپاڵێوێت کە لە ڕێگەی عەقڵەوە تێیدا...

پەراوێزێک لەسەر وتاری هایدگێر: لێکۆڵینەوەی دیڵتای و تێکۆشان بۆ جیهانبینییەکی مێژوویی (1925)

پ

داگرتنی وتارەکە:   ئەستێڵ ئینسایت بیرکردنەوەی فەلسەفی   Chapter Ten ___________ پەراوێزێک لەسەر وتاری هایدگێر؛ لێکۆڵینەوەی دیڵتای و تێکۆشان بۆ جیهانبینییەکی مێژوویی (1925) ___________ لەم وتارەدا هایدگێر لە سۆنگەی دیڵتایەوە دەیهەوێت لە دەروازەی پرسیاری “واقعیەتی ژیان چ واقعیەتێکە” بەرەو وردەکاری زۆرتر لەسەر مانای مێژوو، جیهانبینی و بوونی مێژوویی هەنگاو هەڵ بێنێت. _ ئەو ڕوونی...

دەوڵەت؛ ئاگابوون لە ئازادی (تیۆری دەوڵەتی مۆدێرنی هێگڵ)
شڵۆمۆ ئەڤینێری

د

داگرتنی وتارەکە:   وەرگێڕان و پێشەکی: ئەستێڵ ئینسایت بیرکردنەوەی فەلسەفی   پێشەکی ئه‌م كورته‌نووسینه‌ كه‌ به‌ بیانووی بڵاوبوونه‌وه‌ی وه‌رگێڕانی بابه‌تی خواره‌وه‌ ده‌رباره‌ی هزری سیاسیی هێگڵ نووسراوه‌، نایه‌وێت ئه‌و ده‌قه‌ كه‌ له‌ خستنه‌ڕووی بابه‌ت و ورده‌كاریدا، یه‌كێكه‌ له‌ ده‌قه‌ پڕبایه‌خه‌كان، شی بكاته‌وه‌، به‌ڵكوو هه‌وڵ ده‌دات بابه‌تێكی گشتیتر په‌یوه‌ست به گرنگیی گفتوگۆ له‌م...

وتاردانی سەرەتایی، گەیەندراو بە زانکۆی بەرلین (1818)
جۆرج ویلهلم فریدریش هێگڵ

و

داگرتنی وتارەکە: هێگڵ – وتاردانی سەرەتایی 1818   وەرگێڕان: ئەستێڵ ئینسایت بیرکردنەوەی فەلسەفی   بەڕێزان، لەو ڕوووە کە ئەمڕۆ یەکەم دەرکەوتنی من لە پێگەی فەرمی مامۆستای فەلسەفە[1] لەم زانکۆیەیە کە بە بڕیاری لە ڕووی گەورەیی پادشایەوە[2] بۆ ئەم ئەرکە دیاری کراوم؛ ئیزنم بدەن وەکوو وتنی پێشەکی ئاماژە بەوە بکەم کە بەدەستگرتنی پێگەیەکی بەرینتر بۆ کارتێکەریی ئاکادێمیک بە شێوەیەکی تایبەت...